Eerder deze week kwam het bericht dat oud-mede-oprichter van XS4ALL Felipe Rodriguez was overleden. Ik heb enorm goede herinneringen aan Felipe, die mij internet leerde kennen, me handboeken gaf en hielp met software. Hij woonde boven het Spaanse restaurant waarvan hij de eigenaar was in een kleine kamer vol apparatuur. We ontmoetten elkaar in 1993 kort na Hacking at the End of The Universe, waar de idee ontstond voor De Digitale Stad (DDS). Er volgden schetsen, ontwerpen, index-pagina’s voor Gopher en simulaties in HyperCard. Er kwamen ontmoetingen en er ontstond samenwerking. Men was nieuwsgierig en er stond iets te gebeuren dat de loop van de geschiedenis dramatisch zou veranderen.

Ik kwam uit een heel andere hoek. Kunst en vormgeving, cultuur, dat had en heeft mijn interesse. Ik had een klein bbs, maakte computertijdschriften op, testte grafische software en schreef erover in ruil voor licenties. Ik gebruikte UUPC voor mijn werk bij het Nederlands Vormgevingsinstituut. In het perspectief van een wereldwijd, permanent netwerk zag ik in internet een nieuwe publieke ruimte met nieuwe mogelijkheden voor kritische creatieve geesten. Felipe schreef ook gedichten en begreep goed waarom kunstenaars kunnen helpen zo’n omgeving te realiseren. Met zijn steun konden we dat ook doen en hebben kunstenaars en vormgevers al vroeg de weg naar internet gevonden. Dankzij Felipe en toen burgemeester van DDS Marleen Stikker ontstond in 1994 een betrekkelijk vrij, open en toegankelijk internet. Eind 1994 heb ik Desk opgezet boven het oude Bimhuis aan de Oude Schans.

Toen XS4ALL, DDS en Desk serieuze ondernemingen werden groeiden ook de mogelijkheden voor vrije, creatieve radicalen om die nieuwe ruimte in te nemen. Internet was er niet alleen voor afnemers, het was een dichtgeknoopt alomtegenwoordig netwerk voor aanbieders. Er was buiten de academische wereld en het Amerikaanse overheid nog weinig inhoud op het WWW. Die moest bedacht, ontwikkeld en gemaakt worden, bereikbaar en toegankelijk zijn. En daar hoorde bij dat je moest leren ermee om te gaan en dat wat je plaatst ook te beheren. Dankzij Felipe en zijn hulp werd Desk een open internetwerkplaats voor inhoud, waar orde beperkt was tot het niet uit de hand laten lopen van chaos en winst uit opdrachten werd besteed aan het vergroten van de mogelijkheden.

Het veranderde allemaal toen de commercie ging overheersen en alles een prijs kreeg. Het open medialab van Desk verdween en het bedrijf veranderde in een kantoor met een balie. Voor experimenten die mochten mislukken was de vrije ruimte verdwenen. Ik verliet Desk en vertrok naar het ZKM in Karlsruhe, Duitsland om als kunstenaar gewaardeerd te worden, die ook nog netwerken en websites kon bouwen. Reinout vond een goede baan als softwareontwikkelaar, XS4ALL werd onderdeel van KPN en Felipe zette zich in voor vrijheid en recht op internet. Het publiek ontdekte email en het WWW en ik ontdekte de wereld buiten Nederland. We hadden geen contact meer, maar de herinneringen zijn nog steeds levendig.

Voor mij is Felipe een blijvende herinnering aan een intelligente, warme en gepassioneerde persoon, die altijd rustig bleef, behulpzaam was en helder kon uitdragen waarom een bedrijf ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft. Ik ben dankbaar dat ik hem heb mogen kennen en met hem mocht samenwerken, omdat ik weet dat mijn leven zonder hem heel anders zou zijn gelopen.

Felipe’s oude webpagina vind je hier